Πουμπουρίδου Π. Ελένη, Αιματολόγος, Tηλ.: 2310 271892, Κιν.: 6944 272275, Email: epoumpouridou@hotmail.com

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η στοματική κοιλότητα και η περιοχή γύρω από τον πρωκτό είναι σημεία του σώματος που κατακλύζονται από μικρόβια.

 
1.    Η στοματική κοιλότητα και η περιοχή γύρω από τον πρωκτό είναι σημεία του σώματος που κατακλύζονται από μικρόβια. Τα μικρόβια αυτά υπό φυσιολογικές συνθήκες σαπροφυτούν και συμβιούν με τον οργανισμό. Σε περίπτωση που η άμυνα του οργανισμού ελαττωθεί, όπως συμβαίνει στη διάρκεια της χημειοθεραπείας, τα μικρόβια αυτά ή άλλα που μπορεί να εμφανιστούν στην περιοχή έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν λοιμώξεις, φλεγμονές και πυρετό. Η περιποίηση του στόματος ακόμα πριν ένας άνθρωπος ξεκινήσει χημειοθεραπεία ώστε να μην υπάρχουν χαλασμένα δόντια είναι ιδιαίτερα βασική. Το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών πρέπει να γίνεται με μαλακή οδοντόβουρτσα ώστε να μην τραυματίζονται τα ούλα και να μην δημιουργούνται πληγές που αποτελούν πύλες εισόδου μικροβίων στον οργανισμό. Το βούρτσισμα των δοντιών πρέπει να ακολουθείται από προφυλακτικές πλύσεις του στόματος και γαργάρες με αντισηπτικό – κατά προτίμηση μικροβιοκτόνο στοματικό διάλυμα (π.χ. Garg Betadine). Για προφύλαξη από μυκητιασικές λοιμώξεις του στόματος επιβάλλεται η χρήση σε πλύσεις στόματος – γαργάρες, ενός αντιμυκητιασικού διαλύματος (π.χ. Oral Wash Nystamysyn ή Gel Daktarin) που καλό είναι να καταπίνεται κιόλας για καλύτερη προστασία. Άριστη αντιμυκητιασική δράση στη στοματική κοιλότητα έχει και το διάλυμα που γίνεται με χλιαρό αφέψημα χαμομηλιού και σόδα φαγητού (σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού 250ml περίπου διαλύεται μισό κοφτό κουταλάκι του γλυκού σόδα φαγητού). Οι πλύσεις του στόματος πρέπει να γίνονται 4-5 φορές ημερησίως ιδιαίτερα μετά τα γεύματα. Σε περίπτωση που ο ασθενής αισθανθεί πόνο στη στοματική κοιλότητα ή διαπιστώσει λύση της συνέχειας του βλεννογόνου ή άφθες (πληγές) πρέπει έγκαιρα να αναφερθεί στο γιατρό του για το ενδεχόμενο να πρόκειται για ειδική λοίμωξη που χρειάζεται εξειδικευμένη αντιμετώπιση π.χ. αναζωπύρωση του ιού του έρπητα.

2.     Η περιοχή γύρω από τον πρωκτό έχει ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής στη διάρκεια των χημειοθεραπειών. Ο ασθενής δεν πρέπει να είναι δυσκοίλιος, γιατί η δυσκοιλιότητα προκαλεί ερεθισμό στις αιμορροίδες ή τις ραγάδες του δακτυλίου που τυχόν υπάρχουν. Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες πρέπει να περιλαμβάνονται στο καθημερινό διαιτολόγιο του ασθενούς όπως και άφθονα υγρά για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας που μπορεί να είναι αποτέλεσμα φαρμακευτικής αγωγής. Μετά από κάθε αφόδευση είναι απαραίτητος ο καθαρισμός της περιοχής με πλύσιμο, με ελαφρό αντισηπτικό διάλυμα.

3.    Η περιποίηση των νυχιών και των μεσοδακτυλικών πτυχών των ασθενών πρέπει να είναι ιδιαίτερα σχολαστική. Το κόψιμο των νυχιών πρέπει να γίνεται αρκετά συχνά ώστε να μην λιμνάζουν σε αυτά μικρόβια που μπορεί να μολύνουν τον οργανισμό. Η περιποίηση των νυχιών – παρανυχίδων πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην δημιουργούνται τραυματισμοί που μπορεί να αποτελέσουν πύλη εισόδου μικροβίων στον οργανισμό. Αν από ατύχημα συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει να γίνεται σχολαστική περιποίηση της πληγής με αντισηπτικό διάλυμα. Τα άνετα, μαλακά παπούτσια εξασφαλίζουν την καλή υγιεινή των ποδιών.
4.    Το δέρμα του ασθενούς που υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία πρέπει να αξιολογείται αποκλειστικά από το θεράποντα ιατρό (κάποιες φορές σε συνεργασία με δερματολόγο) σε περίπτωση που εμφανίσει αλλοιώσεις, όπως εξελκώσεις, φυσαλίδες, πετέχειες, εκχυμώσεις, ξηροδερμία ή απολέπιση.
5.    Η διατροφή του ασθενούς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένη και ελεγχόμενη. Οι βασικές αρχές των κανόνων υγιεινής στην παρασκευή της τροφής πρέπει να τηρούνται σχολαστικά. Λόγω του περιορισμού της όρεξης ή ακόμα και της ναυτίας από τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα, πρώτιστη μέριμνα είναι η θερμιδική κάλυψη του ασθενούς με τη χρήση ακόμα και συμπληρωμάτων διατροφής του τύπου Nutridrink ή Fortimel σε διάφορες γεύσεις. Η μειωμένη όρεξη και η απώλεια της γεύσης που συμβαίνει πολλές φορές, μπορούν να αντιμετωπιστούν με βελτίωση της οπτικής εικόνας του menu του ασθενούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι με σακχαρώδη διαβήτη ή που λαμβάνουν υψηλές δόσεις κορτιζόνης πρέπει να περιορίσουν τους υδατάνθρακες στο διαιτολόγιο τους στο βαθμό που στον καθένα χωριστά συστήσει ο γιατρός. Ασθενείς που λαμβάνουν κορτιζόνη σε υψηλές δόσεις πρέπει ακόμα να περιορίσουν την πρόσληψη αλατιού που ευθύνεται για την φεγγαροειδή παραμόρφωση του προσώπου και για τα οιδήματα που δημιουργούνται σε τέτοιες περιπτώσεις και που είναι όμως παροδικά, γιατί με την συμπλήρωση της θεραπείας το σώμα αποκαθίσταται (με αργό ρυθμό).