22/07/2020 0 Σχόλια
ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Αντιαιμοπεταλιακή και Αντιπηκτική ΑγωγήΗ αντιπηκτική και η αντιαιμοπεταλιακή αγωγή είναι δύο τύποι αγωγής που στόχους έχουν την πρόληψη δημιουργίας θρόμβου ή την αποφυγή επέκτασης και απόσπασης του.Το αίμα κυκλοφορεί στο μεγάλο αρδευτικό σύστημα του οργανισμού, το αγγειακό δίκτυο, με τη βοήθεια της καρδιάς που έχει ρόλο αντλίας.
Αντιαιμοπεταλιακή και Αντιπηκτική Αγωγή
Η αντιπηκτική και η αντιαιμοπεταλιακή αγωγή είναι δύο τύποι αγωγής που στόχους έχουν την πρόληψη δημιουργίας θρόμβου ή την αποφυγή επέκτασης και απόσπασης του.
Το αίμα κυκλοφορεί στο μεγάλο αρδευτικό σύστημα του οργανισμού, το αγγειακό δίκτυο, με τη βοήθεια της καρδιάς που έχει ρόλο αντλίας.
Ειδικές συνθήκες όπως στενώσεις ή σκληρύνσεις (αρτηριοσκλήρωση) των αγγείων η στάση (λίμναση) μπορεί να αποτελέσουν την αφορμή της ενεργοποίησης των παραγόντων της πήξης (αιμοπετάλια, πηκτικοί παράγοντες) ώστε να ξεκινήσει η δημιουργία θρόμβου.
Τα αντιαιμοπεταλιακά και τα αντιπηκτικά φάρμακα έχουν διαφορετικές ενδείξεις, με κοινό στόχο την πρόληψη της θρόμβωσης και την αναστολή της επέκτασης της ώστε το ινωδολυτικό σύστημα του οργανισμού να έλθει με την σειρά του να διαλύσει το θρόμβο.
Οι ενδείξεις της κάθε κατηγορίας φαρμάκου, η επιλογή του καταλληλότερου φαρμάκου της κατηγορίας ανάλογα με το προφίλ του ασθενούς, η δόση, η διάρκεια και η παρακολούθηση της αγωγής είναι και ευθύνη ειδικού γιατρού.
Το αίμα κυκλοφορεί στο μεγάλο αρδευτικό σύστημα του οργανισμού, το αγγειακό δίκτυο, με τη βοήθεια της καρδιάς που έχει ρόλο αντλίας.
Ειδικές συνθήκες όπως στενώσεις ή σκληρύνσεις (αρτηριοσκλήρωση) των αγγείων η στάση (λίμναση) μπορεί να αποτελέσουν την αφορμή της ενεργοποίησης των παραγόντων της πήξης (αιμοπετάλια, πηκτικοί παράγοντες) ώστε να ξεκινήσει η δημιουργία θρόμβου.
Τα αντιαιμοπεταλιακά και τα αντιπηκτικά φάρμακα έχουν διαφορετικές ενδείξεις, με κοινό στόχο την πρόληψη της θρόμβωσης και την αναστολή της επέκτασης της ώστε το ινωδολυτικό σύστημα του οργανισμού να έλθει με την σειρά του να διαλύσει το θρόμβο.
Οι ενδείξεις της κάθε κατηγορίας φαρμάκου, η επιλογή του καταλληλότερου φαρμάκου της κατηγορίας ανάλογα με το προφίλ του ασθενούς, η δόση, η διάρκεια και η παρακολούθηση της αγωγής είναι και ευθύνη ειδικού γιατρού.
Α. Ενδείξεις και παρακολούθηση αντιαιμοπεταλιακής αγωγής
- Ασθενείς με στεφανιαία νόσο
- Ασθενείς με έμφραγμα μυοκαρδίου
- Ασθενείς με θρομβωτικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
Η ασπιρίνη, το γνωστότερο παλαιότερο και οικονομικότερο αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο, σε μικρή δόση 75 – 100 mg ημερησίως δρα αναστέλλοντας την παραγωγή θρομβοξάνης και κατά συνέπεια αναστέλλοντας την συσσώρευση των αιμοπεταλίων που είναι το αρχικό στάδιο δημιουργίας θρόμβου.
Άλλα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα όπως η κλοπιδογρέλη, η πρασουγρέλη και η τικαγρελόρη δρούν είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό με την ασπιρίνη στην πρόληψη της θρόμβωσης. Η σημαντικότερη και συχνότερη παρενέργεια των φαρμάκων αυτών είναι η αιμορραγία.
Άλλα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα όπως η κλοπιδογρέλη, η πρασουγρέλη και η τικαγρελόρη δρούν είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό με την ασπιρίνη στην πρόληψη της θρόμβωσης. Η σημαντικότερη και συχνότερη παρενέργεια των φαρμάκων αυτών είναι η αιμορραγία.
Β. Ενδείξεις και παρακολούθηση αντιπηκτικής αγωγής
Η επιλογή του αντιπηκτικού φαρμάκου, η ένταση της αγωγής (δόση), η διάρκεια της και ο έλεγχος του αντιπηκτικού αποτελέσματος είναι ευθύνη του θεράποντος γιατρού.
Αντιπηκτική αγωγή λαμβάνουν:
- Ασθενείς με πνευμονική ή αρτηριακή εμβολή
- Ασθενείς με φλεβοθρόμβωση είτε έχουν κληρονομική είτε επίκτητη θρομβοφιλική διάθεση
- Ασθενείς με προσθετικές βαλβίδες ή σοβαρή βαλβιδοπάθεια
- Ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή
► Έγκυες γυναίκες με θρομβοφιλική διάθεση λαμβάνουν επίσης προληπτικά αντιπηκτική αγωγή. Θρομβοφιλικοί ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν προληπτικά αντιπηκτική αγωγή μικρής διάρκειας σε υπερατλαντικά ταξίδια.
► Η συστηματική χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής στην περιεγχειρητική περίοδο σε μεγάλες επεμβάσεις με μακροχρόνια περίοδο κατάκλυσης μείωσε τα ποσοστά θρομβοεμβολικών επεισοδίων και την μετεγχειρητική θνητοτητα.
Τα σημαντικότερα αντιπηκτικά είναι:
► Κλασσική ηπαρίνη που χορηγείται συνήθως ενδοφλέβια και χρειάζεται συχνές αιμοληψίες παρακολούθησης. Η χρήση της είναι κυρίως ενδονοσοκομειακή.
► Χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη (LMWH). Χορηγούνται υποδόρια είναι ευρέως χρησιμοποιούμενες, δεν επηρεάζονται από τη διατροφή και είναι φάρμακο πρώτης εκλογής στην κύηση που απαιτεί αντιπηκτική αγωγή.
► Κουμαρινικά παράγωγα (Sintrom και Warfarin).Έχουν άριστη αντιπηκτική δράση και η λήψη τους γίνεται μια φορά ημερησίως (συνήθως απογευματινή ώρα) με σχετικά άδειο στομάχι, ενώ συστήνεται στον ασθενή να περιμένει 2 ακόμα ώρες μετά τη λήψη του φαρμάκου νηστικός ώστε η απορρόφηση να είναι καθημερινά σταθερή. Οι συνθήκες αυτές είναι πολύ σημαντικές για την σταθερότητα του αντιπηκτικού αποτελέσματος. Οι ασθενείς που λαμβάνουν κουμαρινικά παράγωγα οφείλουν να έχουν σταθερό διαιτολόγιο όσον αφορά τις τροφές που περιέχουν βιταμίνη Κ. Οι πλούσιες σε βιταμίνη Κ τροφές ανταγωνίζονται την αντιπηκτική δράση των φαρμάκων αυτών. Καρότο λάχανο μπρόκολο πιπεριές κουνουπίδι ντομάτα αβοκάντο σπανάκι αμύγδαλα, κάστανα σόγια σοκολάτα και χοιρινό συκώτι πρέπει να καταναλώνονται σε σταθερές ποσότητες και σε μόνιμη βάση, ποτέ περιστασιακά.
Το αντιπηκτικό αποτέλεσμα της αγωγής αυτής είναι δυνατό να τροποποιηθεί με την πρόσθεση ή αφαίρεση άλλου φαρμάκου όπως αντιβιοτικών ή αντιπυρετικών. Τα κουμαρινικά παράγωγα δεν συστήνονται πλέον στην κύηση.
Ο έλεγχος του αντιπηκτικού αποτελέσματος γίνεται με το INR και ο στόχος καθορίζεται από το θεράποντα γιατρό και εξαρτάται από το αίτιο για το οποίο λαμβάνεται η αντιπηκτική αγωγή. Η ανάγκη συχνού εργαστηριακού ελέγχου για την ομάδα των κουμαρινικών παραγώγων, οι περιορισμοί στη διατροφή και η ανάγκη για αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών γεννά αντιδράσεις εκ μέρους των ασθενών.
► Αναστολείς θρομβίνης. Είναι ενδοφλέβια ισχυρά αντιπηκτικά για ενδονοσοκομειακή χρήση.
► Νεότερα από του στόματος αντιπηκτική, όπως το Pradaxa το Xarelto και το Eliquis. Είναι εύκολα στη χρήση χωρίς να απαιτούν ελέγχους αντιπηκτικού αποτελέσματος, δρουν γρήγορα και δεν επηρεάζονται από τη διατροφή.
Όποια αγωγή, αντιαιμοπεταλιακή ή αντιπηκτική και να λαμβάνει ο ασθενής, πρέπει μα έχει δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με το θεράποντα γιατρό γιατί ο κίνδυνος σοβαρών αιμορραγικών εκδηλώσεων δεν είναι αμελητέος.
► Η συστηματική χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής στην περιεγχειρητική περίοδο σε μεγάλες επεμβάσεις με μακροχρόνια περίοδο κατάκλυσης μείωσε τα ποσοστά θρομβοεμβολικών επεισοδίων και την μετεγχειρητική θνητοτητα.
Τα σημαντικότερα αντιπηκτικά είναι:
► Κλασσική ηπαρίνη που χορηγείται συνήθως ενδοφλέβια και χρειάζεται συχνές αιμοληψίες παρακολούθησης. Η χρήση της είναι κυρίως ενδονοσοκομειακή.
► Χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη (LMWH). Χορηγούνται υποδόρια είναι ευρέως χρησιμοποιούμενες, δεν επηρεάζονται από τη διατροφή και είναι φάρμακο πρώτης εκλογής στην κύηση που απαιτεί αντιπηκτική αγωγή.
► Κουμαρινικά παράγωγα (Sintrom και Warfarin).Έχουν άριστη αντιπηκτική δράση και η λήψη τους γίνεται μια φορά ημερησίως (συνήθως απογευματινή ώρα) με σχετικά άδειο στομάχι, ενώ συστήνεται στον ασθενή να περιμένει 2 ακόμα ώρες μετά τη λήψη του φαρμάκου νηστικός ώστε η απορρόφηση να είναι καθημερινά σταθερή. Οι συνθήκες αυτές είναι πολύ σημαντικές για την σταθερότητα του αντιπηκτικού αποτελέσματος. Οι ασθενείς που λαμβάνουν κουμαρινικά παράγωγα οφείλουν να έχουν σταθερό διαιτολόγιο όσον αφορά τις τροφές που περιέχουν βιταμίνη Κ. Οι πλούσιες σε βιταμίνη Κ τροφές ανταγωνίζονται την αντιπηκτική δράση των φαρμάκων αυτών. Καρότο λάχανο μπρόκολο πιπεριές κουνουπίδι ντομάτα αβοκάντο σπανάκι αμύγδαλα, κάστανα σόγια σοκολάτα και χοιρινό συκώτι πρέπει να καταναλώνονται σε σταθερές ποσότητες και σε μόνιμη βάση, ποτέ περιστασιακά.
Το αντιπηκτικό αποτέλεσμα της αγωγής αυτής είναι δυνατό να τροποποιηθεί με την πρόσθεση ή αφαίρεση άλλου φαρμάκου όπως αντιβιοτικών ή αντιπυρετικών. Τα κουμαρινικά παράγωγα δεν συστήνονται πλέον στην κύηση.
Ο έλεγχος του αντιπηκτικού αποτελέσματος γίνεται με το INR και ο στόχος καθορίζεται από το θεράποντα γιατρό και εξαρτάται από το αίτιο για το οποίο λαμβάνεται η αντιπηκτική αγωγή. Η ανάγκη συχνού εργαστηριακού ελέγχου για την ομάδα των κουμαρινικών παραγώγων, οι περιορισμοί στη διατροφή και η ανάγκη για αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών γεννά αντιδράσεις εκ μέρους των ασθενών.
► Αναστολείς θρομβίνης. Είναι ενδοφλέβια ισχυρά αντιπηκτικά για ενδονοσοκομειακή χρήση.
► Νεότερα από του στόματος αντιπηκτική, όπως το Pradaxa το Xarelto και το Eliquis. Είναι εύκολα στη χρήση χωρίς να απαιτούν ελέγχους αντιπηκτικού αποτελέσματος, δρουν γρήγορα και δεν επηρεάζονται από τη διατροφή.
Όποια αγωγή, αντιαιμοπεταλιακή ή αντιπηκτική και να λαμβάνει ο ασθενής, πρέπει μα έχει δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με το θεράποντα γιατρό γιατί ο κίνδυνος σοβαρών αιμορραγικών εκδηλώσεων δεν είναι αμελητέος.
Συνεννόηση με τον γιατρό χρειάζεται ακόμη σε περιπτώσεις:
- Προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων
- Εμπύρετου νοσήματος
- Διαρροϊκού νοσήματος
- Εξαγωγής δοντιού
- Ενδοσκοπικού ελέγχου πεπτικού που μπορεί να απαιτήσει βιοψία
- Λανθασμένη δοσολογία φαρμάκων
Ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή πρέπει να αποφεύγουν τα επικίνδυνα σπορ. Επίσης, καλό είναι να αποφεύγονται οι ενδομυϊκές ενέσεις.
Η καλή συνεργασία του ασθενούς με τον γιατρό του διευκολύνει την επιτυχημένη χωρίς προβλήματα αντιπηκτική αγωγή όσο μακροχρόνια και αν είναι.
Η καλή συνεργασία του ασθενούς με τον γιατρό του διευκολύνει την επιτυχημένη χωρίς προβλήματα αντιπηκτική αγωγή όσο μακροχρόνια και αν είναι.
Σχόλια